Πολλά σχολεία σήμερα μιλούν για την κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα. Τα μαθήματα συχνά περιλαμβάνουν θέματα όπως η παγκόσμια θέρμανση, η ανακύκλωση και η χρήση ενέργειας. Αλλά παρά το γεγονός ότι αυτά τα θέματα αναφέρονται συχνά, στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν τίτλοι και προβλήματα που οι μαθητές θα πρέπει να συζητήσουν πιο σε βάθος. Οι μαθητές ακούνε για προβλήματα, αλλά δεν μαθαίνουν πώς να συμμετέχουν στην επίλυσή τους. Σπάνια βλέπουν πώς αυτά τα ζητήματα συνδέονται με την καθημερινή τους ζωή ή με το μέλλον τους.
Το UpSpace είναι ένα μικρό ευρωπαϊκό έργο που συνδυάζει 8 σχολεία και τοπικούς οργανισμούς σε ένα κονσόρτσιουμ. Στόχος του είναι να κάνει τα περιβαλλοντικά ζητήματα μέρος της πραγματικής εργασίας που κάνουν οι μαθητές, σε 4 χώρες, όχι μόνο τα μαθήματα που μελετούν. Αντί να διαβάζουν για τα απόβλητα και τη ρύπανση, οι μαθητές ταξινομούν και επαναχρησιμοποιούν υλικά. Αντί να μαθαίνουν μόνο για βιώσιμες πόλεις, συμμετέχουν στην αστική επισκευή.
Το έργο διεξάγει διάφορους τύπους δραστηριοτήτων. Μία τέτοια δραστηριότητα είναι το Εργαστήριο Αστικής Αναγέννησης, το οποίο θα οδηγήσει τους μαθητές στη γειτονιά τους ή στη γειτονιά του σχολείου τους - θα σημειώσουν περιοχές σε κακή κατάσταση και θα προτείνουν βελτιώσεις. Στη συνέχεια συνεργάζονται με τους δασκάλους τους και την τοπική κοινότητα για να πραγματοποιήσουν αυτές τις μικρές αλλαγές. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν τον καθαρισμό ενός πάρκου, την επισκευή ενός φράχτη ή τη φύτευση λουλουδιών. Είναι απλή δουλειά, αλλά διδάσκει υπευθυνότητα. Οι μαθητές βλέπουν ότι η δράση είναι δυνατή και ότι οι ιδέες τους μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Όχι μόνο μαθαίνουν για την αστική αναγέννηση μέσω αυτής της διαδικασίας, αλλά επίσης ανακαλύπτουν τι σημαίνει να είσαι υπεύθυνος πολίτης, που θα συμμετέχει στην κοινωνία.
Ένα άλλο μέρος του έργου είναι το Εργαστήριο Ανακύκλωσης Δημιουργίας (Upcycling Lab). Σε αυτή τη δραστηριότητα, οι μαθητές συλλέγουν χρησιμοποιημένα υλικά — έπιπλα, υφάσματα, εργαλεία — και τα μετατρέπουν σε χρήσιμα αντικείμενα. Αυτό τους διδάσκει την αξία των πόρων και πώς να μειώσουν τα απόβλητα. Αλλά επίσης αναπτύσσει δεξιότητες σχεδιασμού, οργάνωσης και ομαδικής εργασίας. Αντί να πετάξουν μια σπασμένη καρέκλα, οι μαθητές μαθαίνουν πώς να την επισκευάσουν. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από απλή ανακύκλωση — είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης.
Το UpSpace περιλαμβάνει επίσης ψηφιακή και μικτή μάθηση. Ένα βασικό στοιχείο του έργου είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα όπου οι μαθητές μπορούν να εξερευνήσουν πράσινα θέματα, να μοιραστούν τα αποτελέσματα των έργων και να δουν τι κάνουν άλλοι σε όλη την Ευρώπη. Αυτό τους βοηθά να καταλάβουν ότι δεν είναι μόνοι. Επίσης, δημιουργεί ένα αίσθημα του ανήκειν και του σκοπού.
Το UpSpace αντιμετωπίζει τους μαθητές ως άτομα που μπορούν να δράσουν, όχι απλώς να μάθουν. Δεν περιμένει να ενημερωθούν τα σχολικά βιβλία ή να αλλάξουν οι εθνικές πολιτικές. Δημιουργεί μικρής κλίμακας, τοπικά παραδείγματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αμέσως. Οι δάσκαλοι δεν χρειάζεται να γίνουν ειδικοί στο κλίμα — λαμβάνουν οδηγούς βήμα προς βήμα, παραδείγματα και υποστήριξη.
Η πράσινη μετάβαση είναι μια μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη. Απαιτεί αλλαγές στον τρόπο που παράγουμε, καταναλώνουμε, κινούμαστε και ζούμε. Τα σχολεία δεν μπορούν να το λύσουν μόνα τους. Αλλά μπορούν να προετοιμάσουν τους νέους να κατανοήσουν τις αλλαγές και να συμμετέχουν σε αυτές. Όχι με κηρύγματα, αλλά με δράση.
Αυτή είναι η βασική ιδέα πίσω από το UpSpace. Δώστε στους μαθητές μια αποστολή. Βοηθήστε τους να την ολοκληρώσουν. Αφήστε τους να δουν το αποτέλεσμα. Και κάντε αυτή την αποστολή μέρος της δημιουργίας ενός πιο πράσινου μέλλοντος.